کد مطلب:40418 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

چرا در آية 32 سوره احزاب، تنها زنان پيامبر6 را اين گونه مورد خطاب قرار داده است كه چون مقامتان بالاتر از ساير زنان است، نازك و نرم، با مردان صحبت نكنيد و اگر مقام حضرت زهرا3 بالاتر از زنان پيامبر6 و ديگر زنان است. چرا در اين گونه آيات، به آن اشارهاي نشده است؟

براي روشن شدن اين پرسش نكتههايي لازم است مورد توجّه قرار گيرد:

الف ـ شأن نزول و هم چنين مخاطب آيه، سبب تخصيص آيه قرآن نميشود و بيشكّ، حكم مذكور، نه تنها براي زنان پيامبر، بلكه براي همه است و تكيه آيهها، بر زنان پيامبر، براي تأكيد بيشتر است، مانند آن كه به شخص دانشمند گفته شود دروغ نگو; مفهوم اين سخن اين نيست كه دروغ براي ديگران جايز است.

افزون بر آن ذيل آيات فوق، اين نكته را تقويت ميكند. امر به نماز و زكات و اطاعت از خدا و رسول، مخصوص زنان پيامبر6 نيست، بلكه اين حكم كلّي است.( تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 17، ص 290، دارالكتب الاسلامية)

ب) موقعيّت خاص زنان پيامبر كه در آيه طرح شده، نيز از ناحيه انتسابشان به پيامبر6 و ارتباطشان با مركز وحي است. قرآن، در اينباره ميفرمايد: يَـَنِسَآءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَآءِ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ;(احزاب،32) اي زنان پيامبر هم چون زنان معمولي نيستيد، اگر تقوا پيشه كنيد،...خدا و رسولش را اطاعت نماييد...و آنچه را در خانههاي شما از آيات خدا خوانده ميشود، ياد كنيد. شما به خاطر انتسابتان به پيامبر6 از يك سو، و قرار گرفتن در كانون وحي و شنيدن آيات قرآن و تعليمات اسلامي، از سوي ديگر، داراي موقعيّت خاصّي هستيد.( همان، ص 288. )

ج) موقعيّت خاص و ممتاز اهلبيت: و حضرت زهرا3 و عظمت و فضيلت آن بزرگواران نيز در ادامة آيه، بيان و معرفي شده است. در آيه تطهير آمده است عصمت و طهارت، منحصر در اهلبيت است و اين اراده تكويني الهي، مبني بر پاكي و عصمت آنها تعلّق گرفته است، و پرواضح است كه تعبير اهلالبيت، به اتفاق همة علماي اسلام و مفسّران، اشاره به اهلبيت پيامبر6 دارد.( همان، ص 293. ) بر اساس شواهد و قراين موجود در خود آيه و همچنين روايات شيعه و سني، اين تعبير مخصوص پنج نفر از جمله حضرت زهرا است.( همان. )

با توجّه به اين نكات، روشن ميشود كه موقعيّت زنان پيامبر، نه از شخصيّت ذاتيشان، بلكه به خاطر انتسابشان به اهلبيت و كانون وحي است، كه از جمله آنان حضرت زهرا است و عظمت جايگاهي آنان نيز وامدار عصمت حضرت زهرا3 است; ديگر آن كه آيه گرچه براي زنان پيامبر امتيازي اعتباري، نسبت به زنان عادّي قائل است، اما آنها را موعظه و نصيحت به تقوا و پاكدامني ميكند كه حتي اين احتمال هم از اهلبيت و حضرت زهرا منتفي است و در مورد او جاي اين توصيه نيز وجود ندارد و آن مقام شامخ، فراتر از آن است كه در مظنّه خطا، قرار بگيرد و آية تطهير، موقعيّت ممتاز و حقيقي و ذاتي حضرت زهرا را بيان ميكند; بنابراين ـ با وجود عصمت زهرا3 ـ اين توصيهها و مانند آن دربارهاش، تحصيل حاصل و بي فايده خواهد بود.

در آية 30 سورة احزاب آمده است: اي همسران پيامبر! هر كدام از شما، گناه آشكار و فاحشي مرتكب شود، عذاب او دو چندان خواهد بود.

از اين گونه خطابها، تفاوت اهلالبيت و حضرت زهرا3 با بقيّه زنان پيامبر، مشخص شده جايگاه ممتاز صدّيقه طاهره، به خوبي روشن ميگردد.